Bijzondere vrouwen

Vorige week heb ik u verteld over de oudere guru's in de pencak silat Indonesia in Nederland, die een groep vormen en adviezen geven aan de jonge generatie. Ook in Indonesië zijn er ouderen 'sesepuh' genaamd, die hun sporen hebben verdiend binnen de Indonesische verdedigingskunst. Helaas zijn velen van hen al heengegaan. Onder hen bevonden zich bijzondere vrouwen.

Ibu Enny Rukmini Sekarningrat had in 1949 gevochten tegen de Nederlanders. Zij gebruikte op de slagvelden slechts een zwaard als wapen. Na de oorlog vestigde zij zich in Bandung. Ze nam de pencak silat-school 'Panglipur' van haar vader over en trainde met zijn leerlingen. Ibu Enny werkte samen met andere West-Javaanse pencak silat leraren binnen de 'Panglipur', zoals Pak Uca, Pak Uho, Hadji Sapari en M. Saleh.

Ibu Enny staat aan de wieg van verschillende hervormingen binnen de pencak silat. Zij verving bijvoorbeeld de zwarte kleding van beoefenaars door kleurrijke pakken. Ook promootte zij de pencak silat op scholen en universiteiten. Soms provoceerde zij mensen uit conservatieve groeperingen, maar ze kreeg officiële erkenning in 1953, toen ze met haar groep optrad op de Azië-Afrika conferentie in Bandung.

Ibu Enny Rukmini Sekarningrat overleed in de lente van 2011. Ze was bijna 100 jaar oud geworden en heeft tot het einde de pencak silat gepraktiseerd.

Verder was Ibu Tien Rostini Asikin één van de weinige vrouwelijke guru's en zij wordt 'Moeder van de Sundanese cultuur' genoemd. De Sundanese cultuur is de cultuur van West-Java en wordt veelal gepraktiseerd in Bandung, waar Ibu Asikin is geboren. Als jonge vrouw beoefende ze een West-Javaanse pencak silat-stroming, genaamd 'Padjadjaran'. Daarnaast zong en danste ze.

Ibu Asikin heeft de titel 'Moeder van de Sundanese cultuur' gekregen, omdat zij veel gedaan heeft om de cultuur, waaronder de verdedigingskunst, te behouden en te verbreiden. Als publiek persoon vertegenwoordigde zij de traditie. Zij heeft vele kunstenaars aanbevolen bij haar connecties. Dit waren personen op hoge posities, waaronder familieleden van president Soeharto. Veel initiatieven heeft ze zelf gefinancierd, zoals opleidingen in de kunst en grote evenementen en demonstraties. Helaas is zij in de herfst van 2012 op 70-jarige leeftijd heengegaan.

Deze twee vrouwen kenden elkaar natuurlijk vanaf het begin, ook al verschilden zij bijna 30 jaar in leeftijd. Zo was de oudere zus van Ibu Tien, destijds 17 jaar oud, al aanwezig op de Azië-Afrika conferentie waar Ibu Enny optrad. Ibu Tien zelf was toen nog maar 11, zij voegde zich later in haar tienerjaren bij de kunstenaars van Bandung.

Bronnen: Panglipur, Parahyangan.